تأثیر مدیریت منابع انسانی مبتنی بر دانش بر قابلیت یادگیری سازمانی: مطالعۀ نقش میانجی سرمایۀ فکری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد مدیریت بیمه، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22034/jhrs.2019.102833

چکیده

زمینه و هدف: حفظ مستمر قابلیت یادگیری سازمانی جزو پیش‌نیازهای اساسی بهره‌وری پایدار سازمان‌های پیشرو به شمار می‌رود. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی نقش میانجی سرمایۀ فکری در تأثیر مدیریت منابع انسانی مبتنی بر دانش بر قابلیت یادگیری سازمانی پرداخته است.
روش‌شناسی: روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. شرکت­های فعال در شهرک صنعتی بوعلی همدان (216 شرکت) به عنوان جامعۀ آماری این پژوهش در نظر گرفته شد که از میان آنها 138 شرکت با روش نمونه­گیری ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌های مورد نیاز با کمک پرسشنامه جمع­آوری و با استفاده از روش مدل­سازی معادلات ساختاری و رویکرد حداقل مربعات جزئی و به وسیله نرم­افزار Smart PLS2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: هر سه مؤلفۀ سرمایۀ فکری در تأثیر بین مدیریت منابع انسانی مبتنی بر دانش بر قابلیت یادگیری سازمانی به عنوان متغیر میانجی نقش ایفا می­کنند که در این میان سرمایۀ انسانی از بیشترین و سرمایۀ ساختاری از کمترین نقش برخوردار بوده است.
نتیجه‌گیری: به‌کارگیری روش مدیریت منابع انسانی مبتنی بر دانش در سازمان می­تواند موجب افزایش ابعاد سرمایۀ فکری شده و به صورت غیر مستقیم قابلیت یادگیری سازمانی را ارتقا بخشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Knowledge-Based Human Resources Management on Organizational Learning Ability: Mediating Role of Intellectual Capital

چکیده [English]

Background and Objective: The continuous retention of organizational learning ability is among the prerequisites for the sustainable productivity of leading organizations. Therefore, this study aimed to analyze the mediating role of intellectual capital on the effect of knowledge-based human resources management on organizational learning ability.
Methodology: This is a descriptive correlational study, in which the statistical population included the 216 companies operating in Bu Ali Industrial Town of Hamadan. The simple random sampling method was employed to select 138 companies as the statistical sample. A questionnaire was used for data collection, and the partial least square structural equation modeling (PLS-SEM) technique was utilized for data analysis in SmartPLS2.
Findings: All three components of intellectual capital played a mediating role in the effect of knowledge-based human resources management on organizational learning ability. In this regard, human capital plays the most important role, whereas structural capital plays the least important role.
Conclusion: Using the knowledge-based human resources management can increase the dimensions of intellectual capital and indirectly improve the organizational learning ability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • knowledge-based human resources management
  • intellectual capital
  • organizational learning ability

مراجع

اکبری بورنگ، محمد؛ پور، سمیرا (1395). تعیین تأثیر شیوه‌های مدیریت منابع انسانی بر قابلیت یادگیری سازمانی با میانجی‌گری سرمایه انسانی. فصلنامه مدیریت بهره‌وری، 10 (4)، 191-215.
حسنوی، رضا؛ رمضان، مجید (1390). افزایش سرمایه فکری در سازمان: بررسی نقش یادگیری سازمانی. فصلنامه بهبود مدیریت، 5 (1)، 25-39.
خلیل‌نژاد، شهرام؛ گل‌محمدی، عماد؛ نیستانی، سمیه؛ رسوله‌وندی؛ محمدباقر (1397). نقش میانجی یادگیری سازمانی در تأثیر اقدامات استراتژیک منابع انسانی بر عملکرد سازمانی. فصلنامه مطالعات منابع انسانی، 8 (1)، 25-42.
رحیمی، ابراهیم؛ عباسی رستمی، نجیبه؛ صفری شاد، فرانک؛ نوروزی، مهدی (1397). رابطه بین قابلیت یادگیری بازار با کارآفرینی سازمانی و نوآوری سازمانی. فصلنامه مطالعات منابع انسانی، 8 (4)، 87-106.
سلیمی، قاسم؛ عبد شریفی، فاطمه (1394). نقش میانجی یادگیری سازمانی در رابطه بین شیوه‌های مدیریت منابع انسانی و نوآوری سازمانی. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 2 (4)، 99-75.
سمیعی زفرقندی، مرتضی؛ آقا کثیری، ندا (1396). سهم سرمایه فکری و مدیریت دانش در یادگیری معلمان. فصلنامه خانواده و پژوهش، 14 (2)، 87-104.
شیرسوار شهاوند، سکینه؛ رحیمی، فرج اله؛ قیتانی، البرز (1391). تأثیر سرمایه فکری بر قابلیت یادگیری سازمانی و دانش‌آفرینی در سازمان آب و برق خوزستان. فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، 3 (5-6). 29-42.
عباسی اسفنجانی، حسین (1396). طراحی الگوی تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 82، 33-65.
عباسی، طیبه؛ هاشمی، محمد؛ آرمینه، احمدرضا؛ بختیاری، مهدیه (1393). تبیین رابطه بین سرمایه فکری و بهره‌وری نیروی انسانی با تأکید بر یادگیری سازمانی. فصلنامه مدیریت دولتی، 6 (4)، 791-817.
مهذبی، مهدی؛ وثوقی نیری، عبداله؛ گران‌قراخیل، عسگری؛ عبدالله پور، سجاد (1398). توسعه قابلیت‌های یادگیری سازمانی در پرتو سرمایه اجتماعی و شادی در محل کار (مورد مطالعه: بانک صادرات ایران). فصلنامه مطالعات منابع انسانی، 9 (2)، 47-72.
Alegre, J. & Chiva, R. (2008). Assessing the Impact of Organizational Learning Capability on Product Innovation Performance: An Empirical Test. Technovation, 28, 315-326.
Andreeva, T. & Kianto, A. (2012). Does knowledge management really matter? Linking knowledge management practices, competitiveness and economic performance. Journal of Knowledge Management, 16(4), 617–636.
Bontis, N. (1998). Intellectual capital: An exploratory study that develops measures and models. Management Decision, 36(2), 63-76.
Cabrales, L.A. Real, J. C. & Valle, R. (2011). Relationships between human resource management practices and organizational learning capability: The mediating role of human capital. Personnel Review, 40(3), 344-363.
Camps, J. Alegre, J. & Torres, F. (2011). Towards a methodology to assess organizational learning capability: A study among faculty members. International Journal of Manpower, 32(5/6), 687-703.
Chang, S.C. Chenb, S.S. & Laic, J.H. (2008). The effect of alliance experience and intellectual capital on the value creation of international strategic alliances. Omega, 36, 298-316.
Chiva, R. & Alegre, J. (2008). Emotional intelligence and job satisfaction: the role of organizational learning capability. Personnel Review, 37(6), 680-701.
Chiva, R. Alegre, J. & Lapiedra, R. (2007). Measuring organizational learning capability among the workforce. International Journal of Manpower, 28(3), 224-242.
De Winne, S. & Sels, L. (2010). Interrelationships between human capital, HRM and innovation in Belgian start-ups aiming at an innovation strategy. International Journal of Human Resource Management, 21(11), 1863–1883.
Goh, S. & Richards, G. (1997). Benchmarking the learning capability of organisations. European Management Journal 15 (5), 575–583.
Gomez, P.J. Lorente, C.J. & Cabrera, V.R. (2004). Training practices and organizational learning capability: Relationship and implications. Journal of European Industrial Training, 28(2/3/4), 234-256.
Gomez, P.J. Lorente, C.J. & Cabrera, V.R. (2005). Organizational Learning Capability: A Proposal of Measurement. Journal of Business Research, 58, 715-725.
Gomes, G. & Wojahn, R. M. (2017). Organizational learning capability, innovation and performance: study insmall and medium-sized enterprises (SMES). Revista de Administração, 52, 163–175.
Han, Y. & Li, D. (2015). Effects of intellectual capital on innovative performance; the role of knowledge-based dynamic capability. Management Decision, 53(1), 40-56.
Hsu, Y.H. & Fang, W. (2009). Intellectual capital and new product development performance: The mediating role of organizational learning capability. Technological Forecasting & Social Change, 76, 664-677.
Imamoglu, Z.S. Ince, H. Kekin, H. & Karakose, M. (2015). The role of leadership styles and organizational learning capability on firm performance. Journal of Global Strategic Management, 9(1), 113-124.
Inkinen, H.T. Kianto, A. & Vanhala, M. (2015). Knowledge management practices and innovation performance in Finland. Baltic Journal of Management, 10(4), 432-455.
Jiang, J. Wang, S. & Zhao, S. (2012). Does HRM facilitate employee creativity and organizational innovation? A study of Chinese firms. International Journal of Human Resource Management, 23(19), 4025–4047.
Kiantoa, A. Sáenzb, J. & Aramburu, N. (2017). Knowledge-based human resource management practices, intellectual capital and innovation. Journal of Business Research, 81, 11-20.
Kianto, A. Ritala, P. Vanhala, M. Hussinki, H. (2018). Reflections on the criteria for the sound measurement of intellectual capital: A knowledge-based perspective. Journal of Critical Perspectives on Accounting,
Lepak, D. P. & Snell, S. A. (2002). Examining the human resource architecture: The relationships among human capital, employment and human resource configuration. Journal of Management, 28(4), 517–543.
Mallén, F. Chiva, R. Alegre, J. & Guinot, J. (2015). Are altruistic leaders worthy? The role of organizational learning capability. International Journal of Manpower, 36(3), 271-295.
Minbaeva, D.B. (2013). Strategic HRM in building micro-foundations of organizational knowledge-based performance. Human Resource Management Review, 23, 378–390.
Persaud, A. Kumar, U. & Kumar V. (2001). Harnessing scientific and technological knowledge for the rapid deployment of global innovations. Journal of Engineering Management, 13(1), 12–18.
Wang, D. & Chen, S. (2013). Does intellectual capital matter? High-performance, work systems, and bilateral innovative capabilities. International Journal of Manpower, 34(8), 861–879.
Wang, S. & Noe, R. (2010). Knowledge sharing. A review and directions for future research. Human Resource Management Review, 20, 115–131.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 اسفند 1397
  • تاریخ بازنگری: 14 مرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 23 شهریور 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار