ارائه مدل خودتوانمند‌سازی کارکنان بهداشت و درمان و حوزه سلامت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت بازرگانی، پردیس بین‌المللی ارس، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه رهبری و سرمایه انسانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 ستاد، گروه رهبری و سرمایه انسانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: خودتوانمندسازی به فرایندهایی اشاره می‌کند که کارکنان، خود تصمیم به طی آن می‌گیرند و به‌تبع مهارت‌ها، دانش و توانایی‌هایی که فرد در راستای خودتوانمندسازی کسب می‌کند، به شکل‌گیری احساس شایستگی، معناداری، حق انتخاب، اثرگذاری و... منجر می‌شود. بر این مبنا، مقاله حاضر درصدد ارائه مدل خودتوانمندسازی کارکنان بهداشت و درمان و حوزه سلامت است.
روش: این پژوهش با استفاده از روش کیفی داده‌بنیاد و با بهره‌گیری از ابزار مصاحبه اجرا شده است. جامعه هدف پژوهش خبرگان، استادان و مطلعان دانشگاهی در حوزه مدیریت و نیز مدیران دو بیمارستان منتخب با نام‌های «عرفان، واقع در سعادت آباد» و «عرفان واقع در نیایش» بودند. از میان آن‌ها، ۴۰ نفر به شیوه نمونه‌گیری نظری (۲۰ نفر از مدیران بیمارستانی و ۲۰ نفر از خبرگان و صاحب‌نظران علمی و دانشگاهی) انتخاب شد و جمع‌آوری اطلاعات تا مرحله اشباع و کفایت نظری ادامه پیدا کرد.
یافته‌ها: «عوامل علّی» (عوامل درون و برون سازمانی)، «عوامل زمینه‌ای» (محیطی مشتمل بر عوامل سازمانی و اجتماعی و فرهنگی) و نیز «عوامل مداخله‌گر» (الزامات سازمانی)، در بروز و ظهور خودتوانمندسازی در مراکز بیمارستانی اثرگذارند؛ از این رو در مدلی که به‌منظور خودتوانمندسازی کارکنان بهداشت، درمان و حوزه سلامت ارائه می‌شود، باید «راهبردهای کلان مدیریتی» در جهت تغییر پارادایم مدیریتی، از جمله دگرگونی در ساختار، تقویت فرهنگ سازمانی و... را اِعمال کرد تا شاهد پیامدها و دستاوردهای «سازمانی و فراسازمانی» بود که مشتمل است بر رشد و تعالی فردی (کارکنان)، تحول نظام اداری، رضایتمندی مدیران، کارکنان و مراجعه‌کنندگان به مراکز بیمارستانی.
نتیجه‌گیری: از آنجا که خودتوانمندسازی باور فرد درباره توانایی و قدرت لازم برای ادای وظیفه است، چنانچه از سویی این باور تقویت شود و از سوی دیگر، مراکز بیمارستانی با اِعمال روزآمدی و نیز، تلاش برای حمایت از کارکنان و حاکم‌شدن عدالت و قانونمندی در سازمان که زمینه‌ساز استقرار شایسته‌سالاری و حاکم‌شدن ضابطه بر رابطه است، می‌توان انگیزه‌های لازم برای خودتوانمندسازی را در کارکنان ایجاد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting the Model of Self-empowerment of Healthcare Workers and the Health Sector

نویسندگان [English]

  • Sahar Nazifkar 1
  • Mojtaba Amiry 2
  • Aryan Gholipour 3
1 Ph.D Candidate, Department of Business Management, Aras International Campus, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Associate Prof., Department of Leadership and Human Capital, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Prof., Department of Leadership and Human Capital, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Background & Purpose: Self-empowerment refers to the processes that employees themselves decide to go through, and according to the skills, knowledge, and abilities that a person acquires in the direction of self-empowerment, it results in the formation of a sense of competence, meaning, the right to choose, influence, etc. Accordingly, this article tries to present a model of self-empowerment of healthcare workers and the health sector.
Methodology: This research was done using the qualitative method of the grounded theory and using the interview tool. The target population of the research was experts, professors and university informants in the field of management, as well as managers of the two studied hospitals of "Irfan Saadat Abad" and "Irfan Niayesh", among them 40 people using the method of "theoretical sampling" (20 hospital managers and 20 scientific and academic experts and experts) were chosen and the collection of information continued until saturation and theoretical adequacy.
Findings: "Causal factors" (internal and external organizational factors), "contextual factors" (environment including organizational, social, and cultural factors) and "intervening factors" (organizational requirements) are effective in the emergence of self-empowerment in hospital centers. Thus, in the model that is presented for the purpose of self-empowerment of health workers, treatment and health field, "macro management strategies" should be used in order to change the management paradigm, including transformation in the structure, strengthening of organizational culture, etc. applied to witness "organizational and extra-organizational" consequences and achievements including personal growth and excellence (employees), transformation of administrative system, satisfaction of managers, employees, and visitors to hospital centers.
Conclusion: Since self-empowerment is a person's belief about the ability and power necessary to perform duties if this belief is strengthened, and in the meantime, hospital centers are also using modern practices and efforts to support employees and rule justice and lawfulness in the organization, which lays the groundwork. The establishment of meritocracy and rule over the relationship can provide the necessary incentives for self-empowerment in employees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-empowerment
  • Empowerment
  • Human resources
  • Hospital
  • Grounded theory

مراجع

اسلامی هرندی، حسینعلی، ذوالفقاری زعفرانی، رشید و جعفری هرندی، رضا (1398). ابعاد و مؤلفه‌های توانمندسازی روان‌شناختی مدیران، به‌منظور استقرار مدیریت دانش با تکیه بر انگیزه سازمانی به روش کیفی. فصلنامه علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 5(4)، 12-40.
حاضر، منوچهر (1378). مدیریت و مهارت‌افزایی. فرایند مدیریت و توسعه، 13(2)، 17- 28.
خالق خواه، علی؛ رنجه، سحر و رنجه، سمیرا (1401). بررسی رابطه توانمندسازی روان‌شناختی بر رفتار شهروندی سازمانی و درگیری شغلی در بین کارکنان اداره آموزش و پرورش ناحیه 1 استان همدان. اولین کنفرانس ملی تازه‌های روان‌شناسی تکاملی و تربیتی، ایران، بندرعباس.
خامه‌چی، حامد و رنگریز، حسن (1400). فراتحلیل پیشایندها و پیامدهای توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان. مدیریت فرهنگ سازمانی، 19(1)، 73- 95.
رابینز، استیفن (۱۳۷7). رفتار سازمانی، (علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، مترجمان)، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رضایی پور، آرزو (1386). قانون مدیریت خدمات کشوری، تهران، انتشارات اندیشه عصر.
رضایی، بهرام؛ بریمانی، علیرضا و رجب‌پور، مجید (1393). طراحی الگوی توانمندسازی سرمایه‌های انسانی در نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه راهبرد دفاعی، 12(4)، 95- 117.
سلاجقه، سنجر؛ نیک پور، امین و زارع کاسب، معصومه (1391). نقش توانمندسازی کارکنان در اثربخشی و کارایی سازمان. ماهنامه کار و جامعه، (147).
عامری، حسین (1397). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر مهارت افزایی کارکنان در اداره کل راه‌آهن شمال شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود.
عباس‌پور، عباس؛ بدری، مرتضی (1394). رابطه بین توانمندسازی روان‏شناختی و عوامل مؤثر بر بهره‎وری منابع انسانی. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 24(79)، 73-100.
 
محمدپور، احمد (1389). ارزیابی کیفیت در تحقیق کیفی: اصول و راهبردهای اعتباریابی و تعمیم‌پذیری. فصلنامه علوم اجتماعی،  17(48)، 73- 107. 
محمدپور، احمد (1390). روش تحقیق کیفی ضدروش؛ مراحل و رویه‏های علمی در روش شناسی کیفی، تهران، جامعه شناسان.
مقامی، حمیدرضا (1399). ارزشیابی اثربخشی دوره‏های مهارت افزایی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی تهران بر اساس مدل کرک پاتریک. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 11(41)، 183- 201.
Cayaban, A., Valdez, G., Leocadio, M., Cruz, J., Labrague, L. & et.al. (2022), Structural and psychological empowerment and its influencing factors among nursing students in Oman, Journal of Professional Nursing, Volume 39, March–April 2022, Pages 76-83, https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2022.01.003
Cheung, C., Baum, T. & Wong, A. (2011). Relocating empowerment as a management concept for Asia. Journal of Business Research,65(1), 36-41.
Conger, J.A. & Kanungorobindra,  R. N. (1988). The empowerment process: integrating theory and practice. Academy of management review, 13(3), 471-482.
Dust, S. B., Resick, C. J., Margolis, J. A., Mawritz, M. B., & Greenbaum, R. L. (2018). Ethical leadership and employee success: Examining the roles of psychological empowerment and emotional exhaustion. The Leadership Quarterly, 29(5), 570-583. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2018.02.002
Eslami Harandi, H., Zolfaghari Zafarani, R., Jafari Harandi, R.  (2019). Dimensions and Components of Psychological Empowerment of Managers in order to Establish Knowledge Management Based on Organizational Motivation by Qualitative Method, Journal of Information Management Science and Technology, 5(4), 12-40. (in Persian)
Hagen, M., & Gavrilova Aguilar, M. (2012). The impact of managerial coaching on learning outcomes within the team context: An analysis. Human Resource Development Quarterly, 23(3), 363-388.
Han, Sh., Liu, D. & Lv, Y. (2022).  The Influence of Psychological Safety on Students’ Creativity in Project-Based Learning: The Mediating Role of Psychological Empowerment. Front. Psychol., doi: 10.3389/fpsyg.2022.865123.
Hazer, M. (1998). Management and skills enhancement. Management and Development Process, 13(2), 17-28. (in Persian)
Huang, J. (2012). Be proactive as empowered? The role of trust in one’s supervisor in psychological empowerment, feedback seeking, and job performance. Journal of Applied Social Psychology, 42, 103–127.
Isaksson, C., Hiller, C., & Lane, A.A.(2019). Active, passive, non-existing or conditional? Social relations shaping energy use at workplace. Energy Research & Social Science, 29(51), 148- 155.
Izogo, E.E. & Ogba, I.E. (2015) .Service quality, customer satisfaction and loyalty in automobile repair services sector. International Journal of Quality & Reliability Management, 32 (1), 250-269.
Kumari, S. (2020). A Study on Psychological Empowerment of Women Artist Involved in Mithila Painting. The Pharma Innovation Journal, 9(3), 539–542.
Monica, R., & Krishnaveni, R. (2019). Enhancing innovative work behavior through work engagement: Examining the role of psychological empowerment and social support. International Journal of Business Innovation and Research, 20(4), 527. https://doi.org/10.1504/ijbir.2019.103323.
Monje Amor, A., Xanthopoulou,  D., Calvo, N. & Abeal Vázquez, J.P. (2021). Structural empowerment, psychological empowerment, and work engagement: A cross-country study, European Management Journal, 39(6), 779-789.
Prabowo, R., Mustika, D., & Sjabadhyni, B. (2018). How a Leader Transforms Employees’ Psychological Empowerment into Innovative Work Behavior. Psychological Research on Urban Society, 1(2), 90–99.
Shihab Ahmed, J.,  Suleiman Masri, I., Abu Minshar, M.M. & Abbas, A. F. (2022). The Mediation Role of Psychological Empowerment on the Relationship Between Dialogical Leadership and Organizational Brilliance, Employee Responsibilities and Rights Journal, 35, 227-246.
Thomas, K. & Velthouse, B. (1990). Cognitive Elements of Empowerment, an Interpretive Model of Intrinsic task motivation. Academt of managemen
مطالعات منابع انسانی
دوره 13، شماره 2
تیر 1402
صفحه 51-72

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 آذر 1401
  • تاریخ بازنگری: 23 اسفند 1401
  • تاریخ پذیرش: 26 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار